یادداشت| پروین ساسانیان

راه های افزایش انگیزه دانش آموزان در حوزه فرهنگی و اجتماعی | یادداشت پروین ساسانیان

انگیزه، اعم از درونی و بیرونی، عاملی کلیدی در موفقیت دانش آموزان در تمامی مقاطع تحصیلی است و معلمان می توانند نقشی محوری در ایجاد و تقویت آن انگیزه در دانش آموزان خود داشته باشند.

راه های تقویت انگیزه یادگیری چیستند؟ انگیزه، اعم از درونی و بیرونی، عاملی کلیدی در موفقیت دانش آموزان در تمامی مقاطع تحصیلی است و معلمان می توانند نقشی محوری در ایجاد و تقویت آن انگیزه در دانش آموزان خود داشته باشند. البته، گفتن این کار آسان‌تر از انجام آن است. زیرا همه دانش‌آموزان انگیزه‌های متفاوتی دارند و یادگیری برای ایجاد کلاسی پر از بچه‌هایی که مشتاق یادگیری، سخت‌کوشی و تلاش برای برتری هستند، زمان و تلاش زیادی می‌طلبد. حتی خوش‌نیت‌ترین و تحصیلکرده ‌ترین معلمان نیز گاهی فاقد مهارت‌هایی هستند که بچه‌ها را در مسیر درست نگه دارند.

تقویت انگیزه یادگیری

 

دلایل زیادی برای کنجکاوی در مورد نحوه یادگیری افراد وجود دارد و در چندین دهه گذشته سیستم اموزشی شاهد انفجاری از تحقیقات بوده است که پیامدهای مهمی برای یادگیری فردی، تحصیل، آموزش نیروی کار و سیاست گذاری داشته است. این گزارش ها بینش هایی را در مورد ماهیت یادگیری در کودکان مدرسه ای و اصولی را برای طراحی محیط های یادگیری موثر شرح داده اند و مثال هایی از نحوه اجرای آن در کلاس ارائه کرد.

 

از آن زمان، محققان به بررسی ماهیت یادگیری ادامه دادند و یافته‌های جدیدی در رابطه با فرآیندهای عصبی درگیر در یادگیری، تنوع فردی و فرهنگی مرتبط با یادگیری و فناوری‌های آموزشی ایجاد کردند. علاوه بر گسترش درک علمی از مکانیسم های یادگیری و چگونگی سازگاری مغز در طول عمر، اکتشافات مهمی در مورد تأثیرات بر یادگیری، به ویژه عوامل اجتماعی-فرهنگی و ساختار محیط های یادگیری وجود دارد.

 

 

افراد برای توسعه شایستگی و حل مشکلات با پاداش و تنبیه انگیزه پیدا می کنند، اما اغلب دلایل ذاتی نیز برای یادگیری وجود دارد که معمولا می تواند قوی تر باشد. زمانی که یادگیرندگان با چالشی قابل مدیریت(نه خیلی آسان و نه خیلی خسته کننده) روبرو می شوند و وقتی ارزش و فایده چیزی را که یاد می گیرند می بینند، تمایل دارند در یادگیری پافشاری کرده و بیشتر به آن رغبت پیدا می کنند. کودکان و بزرگسالانی که عمدتاً بر عملکرد خود تمرکز می کنند(مانند به رسمیت شناختن یا اجتناب از قضاوت های منفی) بازدهی بیشتری خواهند داشت.

حقیقت شگفت انگیز در مورد آنچه که به افراد انگیزه می دهد این است که انگیزه های بیرونی مانند نمرات، آزمون های استاندارد شده و پاداش های مالی صرفا انگیزه های موقت هستند که نمی تواند یک چارچوب پایدار برای یادگیری و حرفه های کیفیت را فراهم کند. روابط مثبت بین معلمان و دانش‌آموزان از جمله متداول‌ترین متغیرهای مرتبط با آموزش مؤثر است. اگر رابطه قوی باشد، به نظر می رسد استراتژی های آموزشی مؤثرتر عمل می کنند. در ادامه به چند روش برای تقویت انگیزه برای یادگیری اشاره می شود.

راهکارهای عالی برای ایجاد انگیزه یادگیری

 

یکی از بزرگترین اشتباهاتی که معلمان و والدین درباره فرزندان خود انجام می دهند این است که آنان یادگیری بچه ها را تنها به کلاس درس محدود می کنند. گرچه کلاس درس مهم ترین منبع یادگیری شاگردان است اما اگر واقعا تمایل به رشد توانایی های فرزند خود دارید؛ باید در بیرون از دیوارهای مدرسه و کلاس هم رشد فردی، فکری و اجتماعی هم صورت بگیرد.

 

موارد زیر نکات و راهبردهای اثبات شده ای است که باعث می شود به فرزند شما در یادگیری انگیزه دهد. آنها را به درستی بکار ببرید؛ خواهید دید که فرزند شما لذت یادگیری تجربه خواهد کرد.

 

۱٫ فضای مطالعه و یادگیری را تغییر دهید

 

خیلی ها مدعی هستند که یکی از راه های موفقیت مطالعه است و ما ادعا می کنیم که حتی در حداقل مطالعه هم موفقیت هست. دانش آموزان که عاشق خواندن و مطالعه هستند، با حال خوب ، لذت یادگیری را نیز چشیده اند.

 

خواندن نه تنها به افراد کمک می کند تا دایره لغت غنی داشته باشند؛ بلکه به مغز آنها نیز کمک می کند تا روش پردازش مفاهیم و ارتباطات رسمی را یاد بگیرند. مهارت هایی که از مطالعه نصیب افراد می شود بسیار بیشتر از افزایش عملکرد آن ها در کلاس های درس است. دانش آموزانی که درست و خوب مطالعه می کنند توانایی بالا بردن مهارت های خود را در همه زمینه ها دازند.

 

با پر کردن دنیای خود با خواندن، به فرزند و اطرافیان خود کمک کنید مهارت های خواندن و عشق به خواندن را توسعه دهند. بارها و بارها برای فرزند خود بخوانید. فرزندتان را با صدای بلند صدا کنید. در منزل هر روز را به یک ساعت خواندن خانوادگی اختصاص دهید. منزل و یا کلاس درس دانش آموزان را با مواد خواندنی مانند روزنامه، پوستر، مجله و کتاب رمان و داستان پر کنید و به آن ها نشان دهید که مطالعه و خواندن تا چه حد مهم هستند.

 

۲٫ خودتان را باور داشته باشید

 

اکثر زبان‌آموزان دید منفی به مهارت زبان انگلیسی‌ خود دارند و دائما در گفتگوی درونی با خود جملاتی از این دست را تکرار می‌کنند:

 

من در مکالمه‌ ضعیفم، با وجود اینکه سال‌ها برای فراگیری زبان وقت گذاشته‌ام از صحبت به زبان انگلیسی می‌ترسم زیرا احساس می‌کنم سایرین ممکن است مقصود مرا متوجه نشوند. انگلیسی من احتمالا پر از اشتباه است.

 

بله، درست است همیشه جا برای بهتر شدن هست اما همین حالا هم مهارت زبان انگلیسی شما خوب است. باور کنید این دستاورد بزرگی است.

 

برای قدم اول سعی کنید نسبت به توانایی‌های خود چنین تصورات منفی‌ای نداشته باشید. بهتر است بر آنچه می‌توانید انجام دهید تمرکز کنید نه بر ضعف‌هایتان.

 

۳ . هرگز خودتان را با دیگران مقایسه نکنید

 

آیا خودتان را با فردی انگلیسی زبان مقایسه می‌کنید که از کودکی با این زبان زندگی کرده است؟ یا مهارت‌های خودتان را با زبان‌آموزان دیگر که از شما قوی‌ترند قیاس می‌کنید؟ نتیجه‌ی این کار جز دید منفی نسبت به مهارت‌ها و کاهش اعتماد به نفس نخواهد بود. پس منصف باشید و خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. اگر می‌بینید زبان انگلیسی شما به خوبی دیگران نیست ناراحت نشوید و خودتان را دست‌کم نگیرید.

مقایسه منصفانه نیست

 

یک فرد انگلیسی زبان سال‌هاست که ۲۴ ساعت شبانه روز را در انگلیسی غوطه‌ور است؛ از تماشای تلویزیون گرفته تا مطالعه‌ی مطالب و کتاب‌های متعدد به زبان انگلیسی و شرکت در میلیون‌ها گفتگوی روزمره.

 

شما هم اگر بتوانید چنین شرایطی برای خود فراهم کنید پیشرفت قابل ملاحظه‌ای خواهید داشت؛ اما به خاطر داشته باشید آموختن زبان دوم تجربه‌ی متفاوتی در زندگی است و هرگز نباید خودتان را با کسی که این زبان، زبان مادری اوست، مقایسه کنید.

 

مقایسه‌ی خودتان با زبان‌آموزان دیگر نیز کار درستی نیست. در واقع افراد با یکدیگر متفاوتند، برخی در یادگیری سریع‌ و برخی به زمان بیشتری نیاز دارند. بعضی، وقت بیشتری صرف زبان‌آموزی می‌کنند، برخی دیگر چندان استمرار ندارند. بعضی‌ها معلم‌های بسیار خوبی دارند، برخی دیگر هنوز معلم یا شیوه‌ی مناسب خود را نیافته‌اند.

 

پس بهتر است دست از مقایسه بردارید و فقط روی پیشرفت خودتان متمرکز شوید و هرگز به فکر مقایسه خود با دیگران نباشید!!!

 

کلام پایانی انگیزه یادگیری

 

یکی از سخت ترین و در عین حال مهم ترین جنبه های آموزش، ایجاد انگیزه یادگیری در کسانی است که تحت یادگیری و آموزش قرار می گیرند. افرادی که انگیزه کافی نداشته باشند به طور موثر یاد نمی گیرند. اطلاعات را حفظ نخواهند کرد، در بازخورد دادن مطالب یادگرفته شده شرکت نخواهند کرد و حتی ممکن است در یادگیری برخی از آن ها اختلال ایجاد شود. شاگردان ممکن است به دلایل مختلفی بی‌انگیزه باشند مانند اینکه هیچ علاقه‌ای به موضوع نداشته باشند یا روش‌های مدرس را جذاب نبینند. یا توسط نیروهای خارجی حواسشان پرت شود.حتی ممکن است آشکار شود که دانش آموزی که بی انگیزه به نظر می رسد در واقع در یادگیری مشکل دارد و نیاز به توجه ویژه دارد.

پروین ساسانیان_ فعال فرهنگی